Sigortacılık Kapsamında Değerlendirilecek Faaliyetlere, Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri İle Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Yönetmelik

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sigortacılık faaliyeti ile bu kapsama girmeyen işlerin sınırlarının tespiti, tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmeleri ve tarafların karşı karşıya gelmeden akdettikleri sigorta sözleşmelerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; sigorta şirketleri, reasürans şirketleri ve sigorta teminatı veren emeklilik şirketleri ile çeşitli isimler altında teminat sağlayan kişileri kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Abonelik sözleşmesi: Belirli mal veya hizmetin sürekli veya düzenli aralıklarla teminini sağlayan sözleşmeyi,

b) Doğrudan akdedilen sigorta sözleşmesi: Sigorta şirketinin veya sigortacılık yapan emeklilik şirketinin merkezinden ya da bu şirketlerin kendisine bağlı ancak tek başına ticari muamele yapabilen birimlerinden yapılan sözleşmeyi,

c) Emeklilik şirketi: 28/3/2001 tarihli ve 6432 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununa göre kurulan ve bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermek üzere emeklilik branşında ruhsat almış şirketi,

ç) Eser sözleşmesi: Yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstleneceği sözleşmeyi,

d) Hizmet sözleşmesi: İşçinin, işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi,

e) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere mal veya hizmetleri ya da bu malların hammaddelerini yahut ara mallarını ticari veya mesleki amaçlarla ithal ederek satım, kira, finansal kiralama veya benzeri bir yolla piyasaya süren gerçek veya tüzel kişiyi,

f) Mesafeli sözleşme: Sözleşme taraflarınca karşı karşıya gelinmeksizin yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak kurulan sözleşmeleri,

g) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,

ğ) Reasürans şirketi: Türkiye’de kurulmuş reasürans şirketi ile yurt dışında kurulmuş reasürans şirketinin Türkiye’deki teşkilatını,

h) Sigorta ettiren: Sigortacı ile sigorta sözleşmesi akdederek sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde prim ödemek suretiyle teminat altına alan kişiyi,

ı) Sigorta şirketi: Türkiye’de kurulmuş sigorta şirketi ile yurt dışında kurulmuş sigorta şirketinin Türkiye’deki teşkilatını,

i) Üretici: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal ya da bu malların hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine markasını, unvanını veya herhangi bir ayırt edici işaretini koyarak kendisini üretici olarak gösteren gerçek veya tüzel kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Sigortacılık Faaliyeti

Başka faaliyet yasağı

MADDE 5 – (1) Sigortacılık Kanununun 3 üncü maddesi gereği sigorta şirketleri, sigortacılık işlemleri ve bunlarla doğrudan bağlantısı bulunan işler dışında başka işle iştigal edemez.

(2) Sigorta şirketi ile sigortacılık yapan emeklilik şirketleri yapmış oldukları sözleşmenin konusu ile bağlantılı şekilde borçların ifasına yönelik yardımcı hizmet sunmaları durumunda, sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayanlar, sözleşmenin konusuna dâhil edilmediği sürece bu hizmetleri kullanma konusunda zorlanamaz.

(3) Sigorta şirketi ile sigortacılık yapan emeklilik şirketleri, akdettiği sigorta sözleşmesinin asli edim borcunu oluşturan risk taşıma ve riziko gerçekleştiğinde tazminat ödeme borcunu başkasına devredemez.

(4) Reasürans şirketleri hakkında da bu maddedeki hükümler uygulanır.

Sigortacılık kapsamında değerlendirilemeyecek sözleşme ve faaliyetler

MADDE 6 – (1) Hizmet sözleşmesi, eser sözleşmesi veya abonelik sözleşmesinde olduğu gibi konusu, karşı tarafın zararının giderilmesi yerine, bedeni veya fikri insan emeği olan ve belli bir ücret karşılığında iş görmeyi amaçlayan sözleşmeler, sigorta sözleşmesi ve bu kapsamda yapılan faaliyetler de sigortacılık faaliyeti değildir.

(2) 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanununa dayanılarak çıkarılan 14/6/2003 tarihli ve 25138 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik kapsamında verilen bakım, onarım ve kullanıma ilişkin garanti ile bu garantinin kapsamını genişleten veya süresini uzatan sözleşmeler ya da garanti belgesi muafiyetine girmekle birlikte üretici veya ithalatçı tarafından verilen söz konusu hizmetler bir bedel karşılığında yapılıyor olsa bile sigorta sözleşmesi olarak kabul edilmez.

Sigortacılık kapsamında değerlendirilecek faaliyetler

MADDE 7 – (1) Her ne ad altında olursa olsun 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1401 inci maddesi kapsamında teminat verilmesine yönelik faaliyetler sigortacılık faaliyetidir.

(2) Sigortacılık faaliyeti, sigorta şirketleri, sigortacılık yapan emeklilik şirketleri ve reasürans şirketleri ile özel kanunları gereği sigortacılık yapan kişi ve kurumlar tarafından yürütülür.

(3) Birinci fıkradaki faaliyetlerin ikinci fıkra dışındaki kişiler tarafından yürütülmesi, Sigortacılık Kanununun 5 inci maddesi gereği ruhsatsız sigortacılık faaliyeti olup, aynı Kanunun 35 inci maddesi uyarınca cezai müeyyideye tabidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tüketici Lehine Sigorta Sözleşmeleri, Mesafeli Akdedilen

Sigorta Sözleşmeleri ve Herkese Açık Öneri

Tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmeleri

MADDE 8 – (1) Belli bir sözleşme ilişkisine bağlı olarak tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmelerinde sigorta ettiren, hiç bir şekilde tüketiciye sigorta teminatının kendisi tarafından verildiğini gösteren veya bu izlenimi yaratan davranışlarda bulunamaz, tüketici ile yaptığı sözleşmede de bu yönde ifadelere yer veremez.

(2) Sigorta sözleşmesinin yapılmasına esas teşkil eden sözleşmede; tüketiciye, sigorta teminatının hangi şirket tarafından verildiği ile rizikonun gerçekleşmesi hâlinde sigorta tazminatının, riski üstlenen şirket tarafından sigortacılık mevzuatı uyarınca ödeneceği açıkça belirtilir. Tüketici lehine sigorta sözleşmesi yapan kişiye, şirket ile yapılan sigorta sözleşmesinin bir örneği verilir ve ilave bilgilere nereden ulaşılacağı konusunda tüketici bilgilendirilir.

(3) Tüketici lehine yapılan sigorta sözleşmelerinde, sigorta ettiren, yaptığı sözleşme karşılığında sigorta şirketinden ya da emeklilik şirketinden ücret ya da komisyon veya benzeri menfaat temin edemeyeceği gibi bu şirketler ile arasındaki herhangi bir hukuki ilişki nedeniyle, sigorta şirketine ya da sigortacılık yapan emeklilik şirketine prim geliri sağlamak amacıyla tüketici lehine sigorta sözleşmesi akdedemez.

Mesafeli akdedilen sigorta sözleşmeleri

MADDE 9 – (1) Sigorta sözleşmeleri, ister doğrudan ister sigorta acentesi vasıtasıyla olsun, tarafların bir araya gelmeksizin uzlaşmalarına imkân sağlayan her türlü iletişim araçları kullanılarak akdedilebilir.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında mesafeli sözleşme akdetmek isteyenlerin, işi yürütebilecek şekilde gerekli organizasyon ve teknik alt yapıya sahip olması gerekir.

(3) Mesafeli sigorta sözleşmesi akdedecek olanlar, uygulamaya başlamadan önce, gerekli organizasyon ve teknik alt yapılarına ilişkin Müsteşarlığa bilgi vermek zorundadır.

(4) 28/10/2007 tarihli ve 26684 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik hükümleri, mesafeli akdedilen sigorta sözleşmeleri hakkında da uygulanır. Elektronik ortamda yapılan sigorta sözleşmelerinde, bilgilendirmenin yapılmış sayılması, elektronik ortamda teyit edilmesine bağlıdır. Ancak, bilgilendirmeye esas hususların mesafeli sigorta sözleşmesi akdedecek olanların internet sitesinde yayımlaması ve sigorta sözleşmesinde yer almak isteyen kişilerin de bu bilgileri kendi hâkimiyet alanı içindeki herhangi bir elektronik ortama aktarma imkânının verilmesi durumlarında, bilgi verme yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılır.

(5) Mesafeli akdedilen sözleşmelerde de Türk Ticaret Kanununun 1424 üncü maddesinde öngörülen poliçe verme yükümlülüğü devam eder. Sigorta sözleşmesinin elektronik ortamda akdedildiği hâllerde, Türk Ticaret Kanununun 1425 inci maddesine uygun olmak kaydıyla, sigorta ettirenin kendi hâkimiyet alanı içindeki herhangi bir elektronik ortama aktarma ve çıktı almasına imkân sağlayacak surette elektronik ortamda da poliçe düzenlenebilir. Bu durumda sigorta genel şartları bağlantı adresi göstermek suretiyle de verilebilir.

(6) Poliçelerin elektronik ortamda düzenlendiği hâllerde, şirketin poliçeyi imzalama yükümlülüğü elektronik imza ile yerine getirilir.

(7) Reasürans sözleşmeleri de mesafeli olarak akdedilebilir. Bu durumda reasürans şirketi hakkında da gerekli organizasyon ve teknik alt yapı ile Müsteşarlığın bilgilendirilmesine ilişkin bu madde hükümleri uygulanır.

Herkese açık öneri

MADDE 10 – (1) Ürün teşhiri gibi yöntemlerle herkese açık öneride bulunmak suretiyle sigorta sözleşmeleri akdedilebilir. Ancak, bu halde sigortanın konusu, kapsamı ve 17/11/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 8 inci maddesi gereği prim miktarı açık ve net olarak gösterilir.

(2) Herkese açık öneriye konu teşkil edecek sigorta sözleşmeleri ve önerinin uygulama şekli hakkında, uygulamaya geçilmeden bir ay önce Müsteşarlığa bilgi verilmesi zorunludur. Müsteşarlık sunulan bilgiler çerçevesinde gerekli değişikliklerin yapılmasını talep edebilir.

(3) Ürün teşhirinin yapıldığı yerlerde, teknik personel dışındaki kişiler, ürün tanıtımı yapamaz ve satışına yönelik faaliyetlerde bulunamaz.

(4) Müsteşarlık herkese açık öneride bulunabilme esaslarını tespite yetkilidir.

Yürürlük

MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.